Là một huyện đảo còn khá hoang sơ, Lý Sơn được ví như một bảo tàng thiên nhiên núi lửa biển khi người ta phát hiện tới 10 miệng núi lửa cổ trên mặt đất và trong lòng biển tòn tại cách đây hàng triệu năm. Chính vì lẽ đó, những di tích này không chỉ tạo nên những giá trị về mặt hành trình mà về khảo cổ và địa chất, những trầm tích này còn có giá trị vô cùng to lớn.
Là một huyện đảo còn khá hoang sơ, Lý Sơn được ví như một bảo tàng thiên nhiên núi lửa biển khi người ta phát hiện tới 10 miệng núi lửa cổ trên mặt đất và trong lòng biển tòn tại cách đây hàng triệu năm. Chính vì lẽ đó, những di tích này không chỉ tạo nên những giá trị về mặt chương trình mà về khảo cổ và địa chất, những trầm tích này còn có giá trị vô cùng to lớn.
Tỉnh Quảng Ngãy nói chung và huyện đảo Lý Sơn nói riêng đã thành lập ra Ban Quản lý Công viên địa chất Lý Sơn nhằm tiếp tục mở rộng phạm vi khảo sát, đánh giá nền địa chất để hoàn tất hồ sơ trình UNESSCO vào cuối năm 2019.
Trong các chuyến khảo sát đầu năm 2018, các chuyên gia địa chất không chỉ dừng lại ở vùng hoạt động núi lửa đảo Bé, đảo Lớn (Lý Sơn), Bình Châu (Bình Sơn) và vùng phụ cận như trước, mà còn mở rộng ra các khu vực đá biến chất cổ lục địa, khu vực đứt gãy sông Trà Bồng, đầm An Khê, di tích cầu đá Chămpa, nước khoáng Thạch Bích, thủy điện Cà Đú thuộc các huyện Trà Bồng, Tây Trà, Bình Sơn, Sơn Hà, Mộ Đức, Đức Phổ, Tư Nghĩa và TP.Quảng Ngãi.
Ngoài khảo sát địa chất, địa mạo, các chuyên gia còn nghiên cứu, khảo sát cả di tích, di sản văn hóa, thiên nhiên. Qua khảo sát, nhiều chuyên gia đã phát hiện và có những nhận định mới để khẳng định tiềm năng của Quảng Ngãi đủ các yếu tố để trở thành công viên địa chất toàn cầu nếu được trình lên UNESSCO và được phê duyệt.
Theo các thành viên của Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, Quảng Ngãi có thể trở thành bảo tàng địa chất ngoài trời về các loại đá qua các thời kỳ; trong đó có nhiều loại đá biến chất, núi lửa, trầm tích cổ, kèm theo nhiều loại hình khoáng sản...
Còn theo TS.Paul R.Dingwall, hoạt động núi lửa trên đảo Lý Sơn có những hình nón ấn tượng, miệng núi lửa và dòng chảy dung nham theo các độ tuổi khác nhau qua nhiều giai đoạn từ 11 triệu năm đến 4.500 năm.
Nhiều khu vực có các loại đất, đá tồn tại hàng tỷ năm. Địa chất, địa mạo ở Lý Sơn chẳng khác nào một phiên bản thu nhỏ của đảo Jeju ở Hàn Quốc (đã được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu và các chỉ định bảo tồn quốc tế khác).
Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, PGS.TS.Trần Tân Văn cho biết: Trong 350 điểm khảo sát ở phạm vi mở rộng, thì có khoảng 40 điểm được nhận dạng có di sản địa chất. Đáng chú ý là đã phát hiện nghĩa địa san hô bánh xe ở đảo Lý Sơn, hóa thạch thực vật ở khu vực Bình Sơn...
Trong khu vực công viên địa chất dự kiến mở rộng còn có nhiều dấu ấn của các nền văn hóa Sa Huỳnh, Chămpa, có xác tàu đắm, cảng Thu Xà, điện Trường Bà Thiên Y A Na... Hệ sinh thái ở khu vực này đa dạng, với nhiều loài động, thực vật trên cạn lẫn dưới biển. Trong khu vực còn có nhiều thắng cảnh địa chất như: Hang Câu, chùa Hang, chùa Đục, cổng Tò Vò trên cạn, cổng Tò Vò dưới nước, An Hải sa bàn, Gành Yến, mũi Tổng Binh...
Nếu được UNESSCO công nhận là công viên địa chất toàn cầu, chắc chắn Lý Sơn sẽ có bước chuyển mình mạnh mẽ và đón tiếp nhiều hơn nữa những Lữ khách từ khắp nơi đổ về để chiêm ngưỡng những tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời của tạo hóa đã ban tặng cho nơi đây, hành trình Lý Sơn sẽ có sự phát triển rõ rệt. Nếu yêu thích trải nghiệm khám phá và địa chất, khảo côt thì bạn đừng bỏ lỡ cơ hội đến với Chương trình Lý Sơn của VietSense nhé.