Đến với biển đảo Lý Sơn khách thăm quan sẽ bắt gặp một không gian bao la, với hương vị mặn mòi của biển đảo. Nơi còn được mệnh danh là vương quốc tỏi, nếu có dịp đến với chuyến hành trình Lý Sơn Lữ khách sẽ bắt gặp những con người thân thiện tĩnh lặng như lòng biển sâu. Cuộc sống nơi ấy, như là điểm hội tụ của thiên nhiên đất trời  đã ban tặng cho nơi đây.

Đến với biển đảo Lý Sơn khách thăm quan sẽ bắt gặp một không gian bao la, với hương vị mặn mòi của biển đảo. Nơi còn được mệnh danh là vương quốc tỏi, nếu có dịp đến với chuyến chương trình Lý Sơn Lữ khách sẽ bắt gặp những con người thân thiện tĩnh lặng như lòng biển sâu. Cuộc sống nơi ấy, như là điểm hội tụ của thiên nhiên đất trời  đã ban tặng cho nơi đây.

Những điều bí ẩn cuốn hút khách thăm quan tại đảo Lý Sơn

Nếu nói mỗi nơi đều có cái hay thì Lý Sơn, là khắc khoải, là khao khát của nhiều khách thăm quan, dù có đặt chân đến rất nhiều lần nhưng khi xa rồi chắc chắn bạn sẽ quay lại vẫn thấy nhiều điều bí ẩn. Hay đúng hơn, mỗi lần khám phá thêm một chút lại thấy cái chưa biết còn lớn thêm hơn cái biết thêm ấy, nhất là về cuộc sống của con người trên đảo.

Đảo Lý Sơn là nơi có mật độ cơ sở thờ tự, tín ngưỡng lớn nhất ở Việt Nam, hàng chục ngôi chùa, hàng trăm ngôi đền, miếu, lăng cho mấy ngàn dân cư trên đảo. Trong hệ thống cơ sở tín ngưỡng ấy nhiều nhất là đền, lăng thờ Nam Hải Đại Vương mà hiện thân là cá Ông (cá voi) . Đối với người dân Lý Sơn, cá Ông, hay cá voi người dân đơn giản gọi là Ông, đến đây Lữ khách sẽ được nghe những câu chuyện dân gian cá Ông cứu người, tất cả những xóm chài trên đảo Lý Sơn có vài người đã từng được cá Ông cứu trong giông bão giữa biển khơi.

Nghề lặn biển của người dân tại đảo Lý Sơn

Người dân nơi đây sống chủ yếu là nghề lặn biển, để có thể sống bằng nghề lặn phải được tập từ nhỏ, cách ngậm giữ khí trong người như thế nào. Một trong những cách cơ bản là phải biết cách “nằm nghỉ dưới đáy biển” vài phút để “tiếp địa”, điều lại khí trong người. Sau cú tiếp địa ấy…

Trước đây khi dùng đến tàu gỗ ra biển, bao thế hệ dân ngư dân miền Trung, nhất là dân Lý Sơn vẫn ra biển bằng chiếc thuyền mê nan. Một trong những hiện vật còn lại ngày nay chúng ta thấy chính là con thuyền trong bảo tàng về những người lính Hoàng Sa kiêm quản Trường Sa được tuyển từ Lý Sơn.

Thuyền mê nan được đan từ cật tre già, có thể dài đến 10 mét, xảm bằng nhựa chai. Đồng hành với con thuyền này là những chiếc thúng, cũng đan bằng cật tre, xảm bằng nhựa chai, gọi tên luôn là thúng chai. Tre vừa mềm, dẻo nhưng cũng rất cứng, đặc biệt là cật, cứng hơn bất kỳ loại gỗ nào. Va phải đá ngầm, mỏm san hô cái thuyền cái thúng ấy bật lại hay chuồi qua chứ rất khó vỡ được. Con thuyền, chiếc thúng ấy, đặc biệt phù hợp với các vùng biển đảo san hô, đặc trưng của Hoàng Sa và Trường Sa. Điều đó cũng lý giải tại sao ông cha ta lại sử dụng con thuyền này để tuần, giữ Hoàng Sa và Trường Sa, dù thời nhà Nguyễn đã có những chiến hạm lớn. Nhiều Quốc gia đòi chủ quyền với Hoàng Sa, Trường Sa, nhưng nếu chỉ ra phương tiện của người xưa để chinh phục hai quần đảo này, chắc chắn chỉ có người Việt với con thuyền mê nan và chiếc thúng chai là có lý nhất. Và thực tế, con thuyền mê nan vẫn đồng hành với ngư dân Lý Sơn đến những năm 1950 rồi mới thay dần bằng thuyền gỗ.

Nói đến Lý Sơn không ai không biết tỏi Lý Sơn. Cây tỏi được trồng bằng đất núi lửa, cái gốc tạo nên đảo Lý Sơn, cùng với đá san hô loại đá đã bị bào mòn nhỏ như cát, thêm nữa là rong biển. Phải là rong biển mọc quanh đảo Lý Sơn. Đất, rong, đá rải thành từng lớp để cung cấp dinh dưỡng cho cây tỏi. Cây tỏi ở Lý Sơn ngậm đủ khí chất của trời, biển và đất... để cho hương vị không đâu có được.

Đối với ngư dân Lý Sơn, chuyện vượt trùng khơi hay lặn vào lòng biển sâu, cũng chỉ thủng thẳng như người nông dân kể chuyện hôm nay ra ruộng làm cỏ lúa. Trong họ sự can trường gần như là thường trực, như một tố chất như luôn có lửa trong lòng vậy. Nếu có dịp đến đây khách thăm quan hãy ngồi nói chuyện với những ngư dân ấy thấy thêm một điều khác nữa, sự mát mẻ, nhẹ nhàng, cái tâm tĩnh vô cùng chỉ có ở những người rất tín. Họ tín vào mẹ biển. Người cũng giống như đất Lý Sơn là lửa trong lòng nước.

Lý Sơn tuy rất nhỏ nếu tính về diện tích, chỉ khoảng 10 km2, dân số cũng không nhiều, với 22.000 người, nhưng mảnh đất và con người nơi đây góp vào lịch sử đất nước, góp vào kho tàng văn hóa, lịch sử hôm qua, hôm nay và cả ngày mai sau. Như miếng ghép đặc biệt soi sáng chặng đường người Việt tiến ra biển và sống cùng biển đảo.