Trong những năm trở lại đây, lượng khách thăm quan đến đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) tăng đột biến, biểu đồ tăng trưởng gần như theo hình thẳng đứng. Việc phát triển chóng mặt như vậy đã làm bùng nổ kinh tế hành trình nơi đảo biển này.

Cơ hội đến với trải nghiệm Lý Sơn quá nhanh và bất ngờ khiến cho hòn đảo gặp phải vô vàn thách thức. đảo Lý Sơn vẫn chưa chuẩn bị các điều kiện cần và đủ để bước vào chặng đường làm chương trình chuyên nghiệp, hay nói cách khác là vẫn còn làm hành trình theo kiểu bị động.

đảo Lý Sơn do quá nóng vội theo nhu cầu của khách thăm quan ra đảo nên huyện đã muốn có ngay các nhà đầu tư đến để kinh doanh các dịnh vụ nhà nghỉ, khách sạn, vui chơi, giải trí… Việc các nhà nghỉ, khách sạn mọc lên ồ ạt đã phá vỡ quy hoạch và cảnh quan sinh thái trên đảo, đặc biệt là khách sạn Mường Thanh, đang làm khó cho quy hoạch tổng thể sau này.

Do xây dựng và quy hoạch không theo bài bản nên đường sá nhếch nhác, sản xuất nông nghiệp, xây dựng công trình đổ xả xỉ, chất rắn, chất thải ra môi trường khó kiểm soát. Hiện tại, huyện đảo có 1 nhà máy thu gom, xử lý rác 20.000 tấn/ngày, tuy vậy cũng chưa thể giải quyết, xử lý kịp. Đảo Lý Sơn có nhiều thắng cảnh đẹp và độc đáo như Hang Câu, Chùa Hang, Chùa Đục, 2 cổng Tò Vò trên cạn và dưới biển… có 50 đình chùa, trong đó có 16 di tích cấp tỉnh và 4 di tích quốc gia, 1 di sản văn hóa phi vật thể là lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa…

Hiện đảo Lý Sơn có 6 khách sạn, 50 nhà nghỉ, trên 55 dịch vụ homestay cung cấp 700 phòng đáp ứng 2.500 - 3.000 khách, vào mùa cao điểm, vào các ngày thứ bảy, chủ nhật, lượng khách đến với Lý Sơn từ 2.500 - 3.000 người, lượng khách đến đảo Lý Sơn chiếm 1/4 toàn tỉnh Quảng Ngãi.

Trước tình hình kinh tế trải nghiệm nóng phá vỡ hiện trạng trên đảo Lý Sơn, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã cùng phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương chủ trì hội thảo về cơ chế, chính sách Phát triển Lữ Hành Lý Sơn.

Hội thảo đã thu hút nhiều nhà khoa học về biển, địa chất, cùng Công ty lữ hành sinh thái quan tâm. Các bên lên ý tưởng xây dựng đồ án quy hoạch tổng thể Lý Sơn theo tỷ lệ 1/2000 để tái thiết lại hòn đảo song song với phát triển và bảo tồn. Quy hoạch tỷ lệ 1/2000 được UBND tỉnh Quảng Ngãi giao cho Sở Xây dựng tỉnh này cùng phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện. Đồ án quy hoạch xây dựng với diện tích trên 1.530ha. Trong đó, diện tích đảo thuộc các xã An Hải, An Vĩnh, An Bình (trên 1.038ha), diện tích thềm nước cạn (trên 491ha) và mật độ dân số khoảng 24 người/ha.

Trong vài ba năm tới đây, chính quyền và nhân dân đảo Lý Sơn sẽ nỗ lực hơn nữa để thực hiện theo đồ án quy hoạch và hứa hẹn sẽ thay đổi toàn diện bộ mặt cho Lý Sơn trở thành Công viên địa chất mang tầm cỡ trong khu vực.

Tuy nhiên, để tái thiết lại dáng dấp, hình dạng cho đảo Lý Sơn đã khó, chưa nói đến tham vọng trở thành Công viên địa chất. Báo cáo mới đây của UBND huyện Lý Sơn ở mọi mặt đụng đâu cũng thấy vấn đề.

Đối với khai thác thủy hải sản, hiện tại nguồn thủy hải sản gần bờ tại đảo Lý Sơn đã cạn kiệt do đánh bắt tràn lan. Mới đây, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã quy hoạch thành lập khu bảo tồn các vùng biển ven đảo… phục vụ Phát triển Lữ Hành .

Về trồng trọt, đảo Lý Sơn chủ yếu là trồng hành tỏi với diện tích quy hoạch là 320ha. Hành, tỏi của đảo cho sản lượng từ 2.000 - 4.000 tấn/năm. Nhưng hiện những cánh đồng trồng hành và tỏi Lý Sơn đã bị xói mòn, hết chất dinh dưỡng. Qua mỗi vụ tỏi, người dân phải mua cát hút từ biển lên để trồng vụ khác, chi phí rất tốn kém.

Huyện đảo Lý Sơn chủ trương tiếp tục nâng cao giá trị hành tỏi, đặc biệt là tỏi đen. Địa phương đang cho xây dựng mô hình sản xuất tỏi sạch, không sử dụng thuốc hóa học. Huyện cũng xin tỉnh mời Sở TN-MT tỉnh xem xét, thăm dò một số điểm, mỏ để hút cát ngoài biển…