hành trình Lý Sơn thăm quan di tích văn hóa Sa Huỳnh có tọa lạc tại xã Phổ Thạnh, Phổ Khánh và Phổ Châu, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi. Đây là nơi khép lại của dãi đồng bằng ven biển Nam Ngãi, chạy dọc và đứt đoạn liên tục từ chân rặng Hải Vân phía bắc đến chân núi Đá Đen – đèo Cung Quăng ở phía nam.

trải nghiệm Lý Sơn thăm quan di tích văn hóa Sa Huỳnh có tọa lạc tại xã Phổ Thạnh, Phổ Khánh và Phổ Châu, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi. Đây là nơi khép lại của dãi đồng bằng ven biển Nam Ngãi, chạy dọc và đứt đoạn liên tục từ chân rặng Hải Vân phía bắc đến chân núi Đá Đen – đèo Cung Quăng ở phía nam.

Nơi đây, những nhánh rẽ của hệ núi Trường Sơn Nam nhoài ra biển, theo hướng tây bắc – đông nam, để trở thành những mũi đá (mũi Sa Huỳnh, mũi Kim Bồng), cù lao (hòn Đụn, hòn Châu Me, hòn Dù, hòn Son,...) đồng thời kết hợp và chịu tác động với các yếu tố khác về địa hình, khí hậu, thuỷ văn (sóng, gió, cát biển, dòng suối nhỏ, thuỷ triều,…) đả tạo ra các đầm nước, bàu nước (đầm An Khê, đầm Nước Mặn, đầm Lâm Bình, bàu Nú), đặc biệt là những động cát ven biển, vào năm 1909, một nhà khảo cổ học nghiệp dư người Pháp đã tìm thấy những mộ chum, mở đầu quá trình phát hiện và nghiên cứu về văn hoá Sa Huỳnh ( The Sa Huynh culture/ La Culture Sa Huynh).

Nếu có dịp đến chương trình Lý Sơn  khách thăm quan được đến với Sa Huỳnh nơi có  bãi cát mịn, óng ả một màu vàng, chạy dài gần 6 km, liền bên ngoài là một vùng biển xanh biêng biếc, bên trong là những hàng dương vi vút gió, những làng chài núp dưới bóng dừa, xa hơn là lác đác sơn thôn nằm trên lưng chừng những ngọn núi thấp như núi La Vân, núi Gò Chùa, núi Đá Đen, núi Diên Trường… Tạo nên một phong cảnh tuyệt đẹp.

Sa Huỳnh như một bức tranh thiên nhiên kỳ thú đó là cánh đồng ruộng muối, với những đụn muối trắng phau, những ô ruộng vuông vức, phẳng lỳ...Có thể nói rằng, tạo hoá và con người đã cùng góp bàn tay tạo tác để Sa Huỳnh trở thành một trong những bờ biển đẹp nhất Việt Nam.

Không những thế, biển cũng ban tặng cho Sa Huỳnh những hải vật độc đáo như tôm hùm, nhum (cầu gai), cua huỳnh đế, nguyên liệu để chế biến nhiều món ăn mang phong vị ẩm thực truyền thống riêng biệt và thú vị của cư dân nơi này.

Vào năm 1934, nhà khảo cổ học nữ M. Colani được Trường Viễn Đông Bác Cổ phái tới Sa Huỳnh, khai quật ở Phú Khương và Thạnh Đức. Tại địa điểm Phú Khương, bà tìm thấy 187 mộ chum. M. Colani cũng chính là người đầu tiên trong giới khảo cổ học sử dụng thuật ngữ “La Culture Sa Huynh” (văn hoá Sa Huỳnh).

Sự kiện năm 1909 đánh dấu thời điểm bắt đầu quá trình phát hiện và nghiên cứu văn hóa Sa Huỳnh, tính đến nay đã hơn 1 thế kỷ. Năm 2009, một cuộc hội thảo khoa học quốc tế tổ chức tại Quảng Ngãi, do Bộ Văn hóa, Thể thao và hành trình và Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đồng tổ chức đã thu hút sự hiện diện của nhiều nhà khảo cổ học nổi tiếng trong và ngoài nước....