hành trình đảo Lý Sơn- Quảng Ngãi khách thăm quan sẽ được chiêm ngưỡng những những vẻ đẹp nơi đây với nhiều điểm đến hấp dẫn như: Chùa hang, chùa đục, hòn mù cu, hang câu, miệng núi lửa giếng tiền, hay cánh đồng tỏi trải dài vô tận, không những thế đến đây Lữ khách còn được thưởng thức những ẩm thực thơm ngon hấp dẫn như: Cá man man thường được khách thăm quan lực chọn nhiều nhất, nhất là vào dịp hè.

Cá man man thường được người dân nơi đây dùng để nấu cháo, những muỗng cháo cá man man thơm ngọt, nóng hổi giúp thải chất độc hại ra ngoài theo những giọt mồ hôi. Nhất là vào hôm gió nồm khi thưởng thức thực khách sẽ cảm thấy mát rượi, mơn man cơ thể, bao nhiêu mệt nhọc dường như tiêu tan.

Đầu xuân, nắng xuân hanh vàng. Những cơn gió nồm xào xạc cây lá làng chài Hải Tân, xã Phổ Quang, huyện Đức Phổ. Bến cá Mỹ Á rộn ràng tiếng nói cười khi tàu cá cùng những ngư dân với gương mặt rám nắng cập bến. Những giỏ cá tươi rói được chuyển vội lên bờ rồi chất lên ô tô, xe máy đưa đến tiêu thụ ở nhiều vùng miền. Giữa cảnh vội vã mua – bán, nhiều phụ nữ lựa mua những mớ cá man man vừa vớt lên từ biển mang về chế biến thức ăn trong bữa cơm gia đình.   

Cá man man có thân nhỏ và ngắn hơn cá cơm, thường xuất hiện ở vùng biển gần bờ từ đầu xuân đến cuối hạ. Nhiều lão ngư cho biết, khi những cơn gió nồm mát rượi thổi vào làng chài thì ngư dân hành nghề lưới trũ thường trúng cá man man.

Cá tươi rói vừa vớt lên từ biển mang về rửa sạch rồi ướp với hành tím cắt lát cùng ít muối xay nhuyễn và đường, bột ngọt. Vo sạch gạo rồi cho vào nồi nước sôi trên bếp đến khi gạo như nụ hoa chớm nở lửng lờ trong nồi thì cho cá vào rồi dùng vá khuấy nhẹ tay. Cá vừa chín thì nêm gia vị, thêm ít hành lá xắt nhỏ rồi nhấc xuống khỏi bếp là đã có món cháo đậm đà hương vị.

Khi thưởng thức thực khách sẽ cảm nhận được với vị ngọt từ cá, bùi của gạo hòa cùng vị mặn của muối, cay dịu từ tiêu và hương thơm của hành lá cứ “vương vấn” nơi đầu lưỡi rồi chậm rãi trôi dần xuống thực quản. Sau mỗi muỗng cháo, nhai miếng bánh tráng nướng nghe giòn tan trong miệng cho thêm phần ý vị. Cháo cá man man nấu với hành giúp giải nhiệt cơ thể.

Đĩa cá man man kho mặn là món “đưa cơm” tuyệt vời với người dân quê. Rửa sạch cá rồi ướp với hành tím xắt mỏng, ớt cắt lát, đường, bột ngọt và nước mắm, khoảng hai mươi phút cho gia vị thấm đều. Sau đó, cho cá vào nồi rồi bắc lên bếp, đun nhỏ lửa. Canh chừng đến khi cá chín, nước cạn dưới đáy nồi thì nhấc xuống khỏi bếp rồi dùng muỗng múc cá ra đĩa. Vị mặn xen lẫn hương thơm từ cá quyện với hương vị từ cơm gạo lúa mới làm nhiều người ăn đến no mà vẫn còn thèm.

Cá man man thường dùng với rau giút tạo thành món canh dân dã, đậm đà hương vị. Rau giút non tơ, nhặt rể và bóc bỏ phần xốp trắng bám vào thân rồi sửa sạch, dùng dao xắt nhỏ. Cho cá vào nồi nước đun sôi trên bếp, thêm vài lát ớt để ướp vị cay vào cá đang “lửng lờ” trong nồi. Khi nước sôi trở lại dùng muỗng hớt lớp bọt bên trên rồi cho rau giút vào nồi. Tiếp đến, nêm gia vị vừa ăn rồi nhấc xuống khỏi bếp.

Vậy có thể nói chén canh cá man man nấu với rau giút khiến cả nhà xì xụp khen ngon. Cá man man sống trong nước mặn mang hương vị của biển cả. Rau giút bập bềnh trong ao mang hương vị của ruộng đồng. Có lẽ vì thế nên món canh mang hương vị đặc trưng, như sự kết hợp giữa biển và bờ, như mối giao hòa giữa người nông phu chân lội ruộng đồng với người dong thuyền vượt sóng vươn khơi.